Eg har eit innlegg i Fri Tanke om RLE-faget i grunnskulen.

Mímir Kristjánsson har ein usmakeleg kommentar i NRK om det han tydeleg meiner er uverdig engasjement for det som jo berre er ein hund. Det er jo menneske som lid mange andre stader i verda, og då skal ein ikkje kunne engasjere seg for liding som går ut over dyr i Noreg. Det er så mange logiske brestar her at det er vanskeleg å vite kor ein skal byrje.

For det fyrste har liding i Gaza nøyaktig ingenting med dette å gjere, og det trur eg ikkje andre vil tenkje det har heller. Å forby engasjement for andre levande skapningar fordi det er menneske som lid høyras for meg ut som å vere omtrent på same linje som å forby ikkje-essensielle politiske investeringar i infrastruktur i Noreg fordi me kunne sendt pengane i bistand. Bybane? Nei, me kan ikkje investere i det fordi Gaza. Få eit eiga dyrevelferdstilsyn i Noreg separat frå Mattilsynet? Nei, fordi Gaza. Bry seg om at ein person ubegrunna skaut eit anna mennesket sitt kjøledyr? NEI, fordi Gaza.

Vidare samanliknar han hundar med romfolk, som om hund vs. romfolk nokonsinne har vore i konflikt. Dette ser ut til å vere i eit desperat forsøk på å konstruere ein reell konflikt mellom dyrevelferd og menneskeverd. Truleg nytta han «romfolk» for å setje ting endå meir på spissen, då han sjølv så at «ein framand person» ville vere ei latterleg samanlikning.

Kristjánsson kjem òg med ein referanse til at Hitler var vegetarianar. Eg klarar ikkje å sjå kva poenget med dette punktet skal vere, anna enn å få oppfylt «Godwin’s law» med ein gang. Det er fullstendig irrelevant for dagens diskusjon. Han klarar òg å dra inn 22. juli, og rotet er komplett. Dette i eit elles usamanhengande resonnement som prøver å tildele alle som engasjerte seg i denne saka eit syn om at dyr og menneske skal vere likestilt. Forutan at ein skal ha full rett i å faktisk meine at dyr og menneske skal vere likestilt, er dette like fullt å gå ut frå noko som openbart er feil om ei gruppe menneske som truleg berre har ein ting til felles: eit engasjement i denne saka.

Som ei fortsetjing på det same visar han til at bonden har blitt truga på livet, og dette må jo sjølvsagt alle dei som vågar å engasjere seg stå til rette for. På same måte som alle som gjekk i rosetog etter 22. juli må stå til rette for at somme ynska dødsstraff for A.B.B. (for å nytte eit like bisarrt resonnement som Kristjánsson). Det heng ikkje saman på nokon som helst måte.

Sluttproduktet av Kristjánsson sitt innlegg er å prøve å understreke kor fantastisk mykje betre og meir verdig hans engasjement er enn desse som valde å engasjere seg for ein hund. Denne moralismen frå ein person som skal vere ein sentral aktør på venstresida i Noreg kan ikkje gjere anna enn å drive folk bort frå venstresida og bidra til at ein fullstendig mistar all form for bakkekontakt.

For ordens skuld: eg er langt til venstre i Norsk politikk, eg engasjerer meg i Palestinarane si sak, og samstundes som dette klarar eg å engasjere meg i ein sak kor ein openbart ustabil person med skytevåpen har skote ein anna person sitt kjæledyr uprovosert rett føre auga på eigaren. Eg meiner engasjementet til dei som valde å gå i fakkeltog er flott. Samstundes meiner eg at engasjementet til alle Palestina-aktivistane i Noreg no er flott, og det heilt utan at desse engasjementa kjem i konflikt.

Her er mitt hørinsgfråsegn sendt inn til helse- og omsorgsdepartementet.

HØYRINGSFRÅSEGN: RESERVASJONSORDNING FOR FASTLÆKJARAR

Viser til høyringsbrev datert 2014-01-21 om reservasjonsordning for fastlækjarar kor det framgår at andre som ikkje er oppført på høyringslista kan gi høyringfråsegn. Eg ber om at dette brevet vart registrert som høyringsfråsegn.

Høyringsnotatet om reservasjonsordninga datert 2014-01-21 drøftar i stor grad dei etiske innvendingane ein lækjar kan ha mot å «henvise» til abort, kalla «alvorleg samvitskonflikt knyta til liv og daud». Det som i mindre grad er dekka er kva som ligg bak desse eventuelle samvitskonfliktane, om det som ligg bak kan sameinast med praksis som fastlækjar, og ikkje minst kva den praktiske konsekvensen vil bli for den enkelte pasient.

Eg meiner det er på sin plass med ein viss refleksjon rundt kva omgrepet «alvorleg samvitskonflikt knyta til liv og daud» inneber. Sidan det er snakk om «liv og daud» må nødvendigvis noko vera i «live», og noko anna vere «daudt». Då det heile handlar om abort er det difor naturleg å gå ut frå at det som er i «live» er ein blastocyst, eit embryo eller eit foster (heretter kalla «foster»). Vidare følgjer det då at dette går over frå å vere i live til å vere daudt som følgje av ein abort, og at ein fastlækjar som «henviser» då sjølv ser på seg sjølv som medskuldig i dette «mordet» eller denne «avlivinga». Vidare, ettersom fastlækjarar har med menneske å gjere er det rimeleg å gå ut frå at ein då reknar dette fosteret som eit menneske. Om ein følgjer denne tankerekkja heilt ut kan ein då lett tenkje seg at reservasjonen er relatert til det fastlækjaren ser på som å bidra til å avlive eit menneske. Alle referansane til «aktiv dødshjelp» i høyringsbrevet indikerer for meg at dette er ei relativt uproblematisk tolking. Eg vil då gjerne vise til at abort ikkje berre er lovleg i Noreg, men at ei kvinne har ei lovfesta rett til å få utført abort. Som høyringsnotatet fleire ganger peiker på er «aktiv dødshjelp» ikkje lovleg, og det er sjølvsagt heller ikkje mord. Eit spørsmål det då kan vere naturleg å stille seg er om ein ynskjer at lækjarar som meiner at ei kvinne som får utført si lovfesta rett til abort er ein «mordar», eller for å nytte kanskje mindre ekstreme ord, bidreg til avliving av eit menneskje, skal få vere fastlækjarar på vår felles rekning? Dei har sjølvsagt sin fulle rett til å ha desse meiningane, men det er verdt å spørje om dei kan sameinast med ei stilling som fastlækjar. Etter min meining er svaret på dette eit soleklart nei.

Det er òg påfallande mangel på refleksjon rundt kva dette betyr for den enkelte pasient. Eg går ut frå at det er rimeleg semje om at å få utført ei abort ikkje nødvendigvis er ei enkel avgjerd å ta. Det kan vere ei veldig vanskeleg og sårbar situasjon å vere oppe i, spesielt for yngre jenter, som oftast har «arva» sine foreldre sin fastlækjar. Eg merkar meg at det er brukt tid på å finne måtar for jenter å byte fastlækjar, sjølv for dei mellom 14-16. Diverre baserer dette seg på at jenter mellom 14-16 aktivt tek eit standpunkt til abort før dei eventuelt er oppe i ein situasjon kor dei har behov for det, noko det vanskeleg kan tenkjast at dei fleste vil gjere, og det er heller ikkje lagt særleg vekt på korleis dei eventuelt skal finne ut av informasjon om fastlækjaren sitt standpunkt og deira høve til å byte. Sannsynlegvis vil dei ende opp i å møte opp hos fastlækjaren, men bli avvist. I ei allereie vanskeleg situasjon kan eg ikkje sjå for meg at ei moralsk fordømming av fastlækjaren (og det er vanskeleg å sjå på det som noko anna) vil hjelpe, sannsynlegvis vil det gjere vondt verre. Det er ein situasjon eg som mann aldri vil kome opp i, men som det berre trengst ei dråpe empati for å skjønne at kan vere særdeles vanskeleg. Ein oppsøkjer ein lækjar i vanskelege situasjonar, og då er det ei grunnleggjande rett å ikkje møte moralsk fordømming, uavhengig av alder, og uavhengig av om ein har eit på førehand avklart forhold til eventuell framtidig abort.

Eg stil meg undrande til at helse- og omsorgsdepartementet foreslår å setje ein lækjar sine personlege overtydingar over både ei kvinne si lovfesta rett til å få utført abort, og over det etiske og moralske ansvaret ein fastlækjar har til å hjelpe sine pasientar gjennom vanskelege situasjonar. Høyringsnotatet gjer det klart at fastlækjaren sitt høve til å utøve sin religions-, tanke- og samvitsfridom ikkje vart ivareteke av deira høve til å byte jobb. Samstundes gjer det same notatet det klart at det vil vere opp til den enkelte kommune å bestemme om det skal bli gitt høve til å reservere seg. Her er det noko som ikkje heng saman. Eg går ut frå at departementet er einig i at ein fastlækjar i Gryllefjord og ein fastlækjar i Bergen har same grunnleggjande rettar. Men likevel kan me få ein situasjon kor me har ein kommunal abortlov og eit kommunalt sett med rettar. Dette er eit kompromiss kor alle er taparar. Kvinnene tapar fordi dei risikerer moralsk fordømming. Fastlækjarane tapar fordi kommunen skal bestemme kva deira rett til religions-, tanke- og samvitsfridom skal vere, og fordi det vart uklart kva dei set fyrst, pasienten eller seg sjølv. Samfunnet taper fordi me lovfestar diskriminering og moralisme ovanfor halvparten av befolkninga.

Korkje ei «reservasjonsrett» eller eit «reservasjonshøve» høyrer heime i eit moderne Noreg. Lovfesta diskriminering er framleis diskriminering. Organisert moralisme er framleis moralisme. Eg ber helse- og omsorgsdepartementet om å stadfeste at pasienten alltid kjem fyrst i helsevesenet, og at kvinner har urokkeleg rett til sjølvbestemt abort. Dette kan bli gjort ved å trekkje forslaget om innføring av reservasjonshøve, og ved å setje i gang straksreaksjonar mot alle fastlækjarar som har «reservert» seg i strid med norsk lov. Det vil vere det etiske og moralske å gjere.

Med helsing
Eskild Hustvedt
Hjelpepleiar og sjukepleiarstudent

Vår nye konservative regjering ynskjer å gje lækjarar ei rett (eller høve) til å reservere seg mot å «henvise» til abort. Med dette visar dei eit utdatert kvinnesyn og gjer seg sjølv til verkty for konservative religiøse. Dette er ikkje spesielt uventa, og var jo varsla allereie i regjeringserklæringa. Likevel reagerer eg på retorikken som vart nytta. Ein kastar rundt seg med ord som «respekt» og «etikk» så mykje at dei fullstendig mistar all meining.

Det er «tunge personlege etiske overtydingar» vart det sagt, og det er noko me visstnok skal respektere. Men ingen tør å sei kva desse «personlege etiske overtydingane» faktisk er. Eg studerer sjølv sjukepleie og har jo då etikk som fag, om eg hadde svart på eit etisk dilemma med «eg ville ikkje gjort det grunna tunge personlege overtydingar» ville eg ha fått stryk. Det har faktisk noko å seie kvifor ein gjer (eller ikkje gjer) noko. Men eg tenkjer meg grunnen til at dei kastar rundt seg med høgtflygande omgrep og nektar å faktisk gje den underliggjande grunnen er at då vil heile korthuset argumentasjonen deira står på falle saman.

Så la oss undersøkje dette litt. Kvifor bør dei få reservere seg? Jo, fordi det handlar om «liv og død». Greitt, då har ein definert eit foster som ikkje er levedyktig (eller ein blastocyst for den saks skuld) som eit «liv», og ei abort som at det då døyr. Lækjarane ynskjer ikkje å delta i å «drepe», og vil difor ikkje hjelpe til med abort. Dette vil då vidare tyde på at dei meiner at dei av deira pasientar som ynskjer abort er mordarar (ein er pr. definisjon ein mordar om ein drap eit anna menneske). Desse høge og etiske menneska går altså rundt og ser på deler av sine pasientar, som dei skal utøve omsorg og hjelp til, som mordarar.

Eller kanskje dei klarar å skilje mellom pasienten, kvinna som vel å ta abort, og handlinga, å utføre aborten. I så fall visar dei at dei er gode på kognitiv dissonans (ein vel å «drepe» nokon men er ikkje ein «mordar»). Ein skulle då kanskje tru at dei kunne, i yrkesetikkens namn om å gje best mogleg hjelp, nytte denne kognitive dissonansen til å skilje mellom det å hjelpe ei kvinne til å oppsøkje abort og det å delta på aborten. Men dette klarar dei altså ikkje.

Om abort er så vanskeleg at ein set sine eigne overtydingar føre pasienten si rett til god helsehjelp trur eg enkelt og greitt at ein ikkje passar som fastlækjar. Ein bør då finne seg noko anna å gjere, kanskje prøve å få seg jobb som sjukeheimslækjar? Erfaringsmessig er det veldig lite snakk om både abort og prevensjon på norske sjukeheimar.

Heile saka er skammeleg. Det er på tide at ein opnar augene og set pasienten fyrst. Me har sjølvbestemt abort i Noreg, og lækjarar står ikkje over norsk lov. Kvinna si rett til sjølvbestemt abort er absolutt, og eit lovforslag frå ein helseminister som undergrav dette (og som på toppen ikkje ein gang tør å seie kvifor) er skammeleg.

2013 har vore eit sterkt år for spel som har vidareført forteljing innan spel, med både «The last of us» og «Beyond: Two Souls» som løfta forteljing til eit nytt nivå. Likevel er det eit spel av eit lite spelselskap med fire personar som slår begge, nemleg «Gone Home» laga av The Fullbright company.

Du er ei ung kvinne som kjem heim til USA etter ein tur rundt i Europa. Det nått til 7. juni 1995 og du kjem fram til eit tomt hus. Korkje den yngre systera di eller dine foreldre er heime, men du kjem deg likevel inn i huset. For å finne ut kva som har skjedd må du utforske huset. Gjennom brev, notat, dagbøker mm. kjem det fram ei historie om ein familie, og om ei tengåringsjente som veks opp.

Historia kjennast veldig personleg, vond, varm og vakker. Spelet klarte noko som ingen spel har klart før, nemleg å få meg til å få tårer i augene. Det er rimeleg kort, 2-3 timar, men på den tida engasjerte det meir enn dei fleste spel klarer på 10-20 timar.

Om du har den minste interesse for spel er dette eit du rett og slett må spele. Det er tilgjengeleg for Linux, Mac og Windows, anten direkte frå utviklaren eller på Steam. Kjøp det, finn tre timar for deg sjølv og spel gjennom det. Du vil ikkje angre.

Då skal altså KRL innførast på nytt. Eg lurar litt på kva KrF trudde responsen kom til å vere, og om dei faktisk er så naive at dei trur at dette ikkje vil auke konfliktnivået om faget.

Rett nok er det strengt tatt ikkje KRL som skal innførast, men KRLE. Dei har altså skjønt at etikk er nyttig, men elles er det lite anna å hente. Det er vanskeleg for meg å forstå at majoriteten si religion er så enormt viktig at sjølve ordet «religion» ikkje er nok til å skildre det faktum at den er med. Nei, for å understreke kor viktig og sentral den er må sjølve namnet på religionen med i fagnamnet. Det verkar rett og slett litt som om KrF er litt desperate og ikkje heilt veit kva dei skal gjere i ei tid kor den delen av folket som er praktiserande kristne går nedover. Dei kunne nesten like gjerne ropt ut «me skal vere kristne!».

Ikkje berre er kristendommen så utruleg viktig at den må vere med i namnet, den må òg dikterast til å vere minst 55% av faget. Eg må sei eg blir litt forundra når ein framleis påstår at faget ikkje skal vere forkynnande. Det er jo heilt openbart kva religion som er rett og norsk, det er kristendommen. Dei andre religionane er nettopp det, «dei andre». Om faget faktisk ikkje skal vere forkynnande men vere informerande om religionar og bidra til forståing kan vel dette umogleg vere rett veg å gå? Dessutan, om målet er, som Dagrunn Eriksen påpeikte fleire ganger i Debatten på NRK1 3. oktober, at ein skal forstå allusjonar til bibelen i litteratur er vel norskfaget ei mykje betre plass til å ha dette ettersom det har lite med religionen i seg sjølv å gjere. Men det er kanskje for klinisk for KrF?

Når ein tek omsyn til både K-en og 55%-kravet er det heller ikkje til å unngå å ta opp skulegudstenestene. I dag har me eit forbod mot forkynning i RLE-faget, kor godt dette forbodet fungerer kan diskuterast, men det er der. Men me har ikkje forbod mot forkynning i skulen generelt. Å då tru at KRLE med 55% kristendom ikkje blir sett i samanheng med dei forkynnande gudstenestene er rett og slett for meg uforståeleg.

Elles hadde eg venta dette frå KrF, men ikkje frå Venstre, Høgre eller FRP. Venstre har vore opne om at dei var mot men tapte, ei ærleg sak, men Høgre og FRP er det verre med. Båe partia heiv rundt ordet «personleg fridom» i valkampen som om det skulle vere magisk skattekuttande stjernestøv. No blir det pinleg openbart kva dei eigentleg meiner. Det er altså den personlege fridomen til majoriteten det er snakk om. Å tråkke litt på minoritetar har ikkje noko å sei. Eg hugsar å ha høyrd «min fridom sluttar der din byrjar» i fleire debattar under valkampen, dei meinte openbart «min fridom er viktig, din er ikkje» eller noko sånn.

Når den norske kyrkja får 250 millionar kroner årleg øyremerka til trusopplæring skulle ein tru at det var nok til at dei kan lære opp dei av sine medlemmer som ynskjer det utan at ein må tvinge det på alle ved å gjere det obligatorisk i skulevesenet. Det burde ikkje vere naudsynt å minne om at Noreg vart dømt i den Europeiske menneskerettsdomstolen for KRL-faget, men det verkar som om KrF, Høgre og FrP ikkje synst det er så veldig viktig med menneskerettane så lenge majoriteten sitt syn blir ivareteke.

Me treng mindre konflikt rundt livssyn i skulen, ikkje meir, men både eg og andre er førebudd på å kjempe mot dette overtrampet så lenge det er naudsynt.

Etter grundige undersøkingar har eg kome fram til ein konklusjon: Noreg er eit land som består i hovudsak av struts, eller kvartfall av folk som er nære slektningar av struts. Ser ein noko ein ikkje likar, ja då stikk ein det metaforiske hovudet i jorda, gjerne gjennom forbod.

Det nyaste dømet er forbodet mot tigging (som det heiter på fint). Dei fine norske strutsane klarer ikkje å sjå at det finst folk (ja, eg veit at det er kontroversielt å kalle tiggarar for folk, men eg gjer det no likevel) som har det så dårleg at dei ikkje ser noko anna val enn å setje seg på gata og tigge.

No er eg inga ekspert på strutsar, men om eg skal dømme ut frå deira nære slektningar, det norske folk, så vil eg seie at solidariteten ikkje står sterkt hos desse dyra. Ein er blitt så vand med å ha det bra, at når ein ser nokon andre som ikkje har det så vil ein berre ha dei vekk. Og det blir jo berre verre når desse menneska ikkje ein gang er norske. Kan dei ikkje berre dra heim og lide der, må dei absolutt gjere det her?

Eg er kanskje naiv, men eg har problem med å forstå hatet og avskyen. Kvifor er det kontroversielt å ville hjelpe, men ukontroversielt å kaste folk ut som om dei er søppel? Eg etterlyser humaniteten og solidariteten. I staden for å gjere det ulovleg å sove ute, kanskje det hadde vore ein idé å gitt dei som må sove ute ein skikkeleg plass å sove? I staden for å gjere det ulovleg å vere desperat nok til å måtte spørje ukjende folk om pengar, kanskje me kunne ha gitt dei hjelp sånn at dei slapp å ende opp som tiggarar?

Me er ikkje fødd struts, det er eit resultat av eit val, det er ikkje for seint å trekkje hovudet opp av jorda, sjå oss rundt, og velje å vere medmenneske.

Spelindustrien har eit problem med sterke kvinner. Det ser ut til å vere opplest og vedteke at kvinner ikkje speler spel, og menn vil helst ikkje spele som kvinner. Og om ein absolutt må ha ei kvinne med i eit spel, så må ein passe på at ho har minst mogleg klede på - ingenting vernar så godt mot sverdslag som ein BH og ei truse laga av ringbrynje (eller liknande)!

Sexfiksert er andre medie òg, men det gjer det ikkje noko betre. I tillegg, kvifor skal ein konsekvent ha mannlege hovudpersonar i nesten alle spel? Eg har høyrd nokon frå spelindustrien uttale at «ingen menn vil spele kvinner». Jaha? Det var jo ei veldig spesiell haldning. Eg speler sjølv spel, og eg veit at eg korkje er ein magikar eller etterforskar, men det gjer det jo på inga måte mindre morosamt å spele. Det er heller ikkje sånn at eg byrjar å lure på når eg skal få mensen etter at eg har spelt eit spel med ein kvinneleg hovudperson (ikkje at det skjer ofte, så få spel som faktisk har det).

Er menn verkeleg så redde for sterke kvinner at ein motsett seg å spele ei? Ein må altså ha ei «macho»-grunn til å spele noko, som til dømes å «beskytte ho frå å bli valdteken» eller for å sjå på halvnakne kvinner? Dette er rett og slett tragisk.

Og kva skjer når ei kvinne prøvar å setje fokus på problemet? Jo, ho blir angrepet av det som vanskeleg kan skildrast som noko anna enn ein massiv mobbekampanje frå mannssjåvinistiske spelarar. Det er til å bli kvalm av.

Problemet ligg openbart ikkje berre hos spelindustrien. Til dømes vart kvinnelege spelarar av online-spel jamleg trakassert fordi dei er kvinner. Anten ved seksuelle tilnærmingar eller latterleggjering. Ein speler eit spel for å slappe av og ha det gøy, uavhengig av kjønn, og då er det trist at sånn som dette framleis skjer.

Her er det altså ein jobb å gjere, både for spelindustrien og for spelarane. Det er på inga måte alle som bidreg til problemet, det finst mange spelarar som har lært seg grunnleggjande folkeskikk, og det finst òg spel med gode kvinnelege hovudpersonar. For dei som er interessert i problemstillinga anbefaler eg å sjå «Tropes vs Women in video games» frå Feminist Frequency, fyrste episode er ute no og er tilgjengeleg (gratis) på YouTube.

Eg har blitt kalla mykje rart, men aldri før «konservativ». Men det var før debatten om tidleg ultralyd. No høyrer eg altså i følgje nokon til dei «konservative». Eg meiner ikkje at den merkelappen passar, men eg har blitt kalla mykje som ikkje passar før, så eg tek meg ikkje så nær av det denne gangen heller.

Eg synst likevel at det er på tide med eit lite oppgjer her. Fyrst, eg har aldri argumentert mot abort - sjølv støttar eg utviding av sjølvbestemt abort sånn det står i SV sitt program (og gjekk under parolen «Beskytt abortloven» 8. Mars). Like fullt vart eg no gruppert saman med dei som argumenterer for innstramming av abortloven, uavhengig av kva eg meiner.

Vidare er eg altså mann, noko eg sjølvsagt beklagar. Eg forstår til dels at ein mann skal tråkke litt forsiktig i debattar om sjølvbestemt abort - det er trass alt ikkje min kropp det er snakk om. Men dette er ikkje ein debatt om sjølvbestemt abort.

Eg var for tidleg ultralyd i byrjinga, men etter å ha sett forkjemparane argumentere for tidleg ultralyd vart eg overbevist i motsett retning. Eg er òg framleis open for gode argument (elles hadde eg vore ein fundamentalist), men har ikkje høyrd noko overbevisande enno. Eg vil òg veldig gjerne køyre debatt, men på eit sakleg grunnlag - ikkje på grunnlag av eit uendeleg tal på anekdotar. Argumenta mot er allereie dekka godt andre stader, så dei skal eg ikkje referere her og no.

Sidan det kanskje ikkje er heilt tydeleg frå teksten over skal eg framsette kva poenga mine er:

• Ein kan ikkje ekskludere nokon frå ein debatt basert på kjønn.
• Det er mogleg å debattere på sakleg grunnlag, utan å tildele folk meiningar dei ikkje har
• Sjølv om ei sak er kjensleladd kan det vere lurt å høyre på motparten, og svare på argument med motargument i staden for å gå til angrep

No har kunnskapsdepertementet gått inn for å innføre ein forsøksordning der mellom anna Helsefagarbeidarar kan søkje seg inn på sjukepleiarutdanninga utan generell studiekompetanse. Det kjem vel ikkje som ein overrasking at eg synst dette er eit flott tiltak. Det største problemet med forslaget er alle kommentarane som poppar opp.

La meg fyrst ta det enkle, som det ser ut til at majoriteten har vanskar med å forstå: elevar som tek yrkesfag er ikkje mindre intelligente enn dei som tek allmenn. Eg blir ærleg talt oppgitt av at eg har ei kjensle av at dette er noko eg må skrive - det burde ikkje vere naudsynt lenger. Når det er sagt er ikkje alle argumenta mot ordninga like nedlatande som dette.

Vidare, ein argumenterer med at personar med yrkesfag ikkje er kvalifiserte til å ta høgare utdanning. Dette kan vere til dels korrekt, men det er ingen som foreslår at alle skal kunne søkje seg inn på all utdanning uavhengig av bakgrunn. Forslaget er at ein helsearbeidar skal kunne gå vidare til å bli ein sjukepleiar. Det er vanskeleg å seie at ein utdanning som helsearbeidar ikkje er relevant til å ta ein utdanning som sjukepleiar.

For dei som måtte trenge ei påminning, for å få allmennfagleg studiekompetanse når ein har yrkesfag må ein altså ta eit ekstra år, med fire fag: Norsk, Matematikk, Historie og Naturfag. Det er altså det alt dette handlar om, eit ekstra år med desse faga. I Norsk er det litteraturhistorie samt sjangertrekk som er i fokus - spesielt relevant for ein utdanning som sjukepleiar er det vel strengt tatt ikkje. Vidare er det Historie, det er eit viktig fag, ja, men er det viktigare for ein sjukepleiar enn ein helsearbeidar? Tvilsamt. Så er det naturfag, og der er det jo kanskje inntil to heile kapitler med t.d. anatomi. Her skulle ein tru at to år med mellom anna grunnleggjande sjukepleie, helsefremjande arbeid, lære om sjukdommar osv. er nok til å erstatte dei sidene i naturfagboka (om du er usikker, er svaret her eit stort ja). Til slutt har me elefanten i rommet: matematikk. Strykprosenten på medisinrekning er stor, det er sjølvsagt ein utfordring, men det er eit problem som eksisterer før denne ordninga, og er noko som må bli reparert uavhengig av den. Elles er det heller ikkje nokon automatikk i at elevar som har teke yrkesfag er dårlegare i matematikk enn dei som har teke allmenn - hugs at inntakskravet for alle dei som har strøket til no har vore allmennfagleg studiekompetanse.

At ein har teke allmenn, eller høgare utdanning gir inga rett til å dømme dei som ikkje har teke det - spesielt ikkje med utgangspunktet: dei har det ikkje, difor er dei dårlegare. Denne ordninga er i fleire andre land, og verkar der. Sjølv feirar eg at Noreg tek eit skritt i retning av eit litt mindre firkanta utdanningssystem.